1512 Girişimcilik Aşamalı Destek Programı’nın en çok tartışılan konularından birisi de şirket ortağı gerçek kişilerin de 4-1/b kapsamında (eski adıyla Bağ-Kur) ödeyecekleri primlerin destek kapsamı dışında olması, bu primlerin iş planı çerçevesinde talep edilen ücretler nispetinde ödenmesi ve başka şirketlerde 4-1/a kapsamında sigortalı çalışanların da prim ödemek zorunda olup olmadıkları idi.
Müşavirliğimiz de bu konuya dikkat çeken bir yazı yayınlamıştı. Zaman içerisinde TÜBİTAK bazı kararlar aldı ve mevzuatta bazı önemli değişiklikler yapma yoluna gitti. Bu yazımızda kısaca bu düzenlemeler özetlenmeye çalışılacaktır.
Yapılan düzenlemeler ile şirket ortaklarının ödemek zorunda oldukları yüksek tutarlardaki Bağ-Kur primleri bundan böyle destek kapsamına alınmıştır. Ayrıca başka şirketlerde 4/1-a kapsamında sigortalı çalışan şirket ortağı girişimcilerin herhangi bir şekilde Bağ-Kur ödemelerine gerek kalmamıştır.
Dolayısıyla girişimcilerin bu çerçevede ortalama maliyet hesaplamalarını yapmaları brüt ücret tutarlarını tespit etmeleri ve mali raporlarını hazırlamaları büyük önem arz etmektedir..
Yukarıdaki çerçevede yapılan itirazlar çoğalmaya başlayınca TÜBİTAK konuya hızlı bir şekilde müdahale etti ve çok geç olmadan öncelikle aşağıda yer alan açıklamayı bütün girişimcilere gönderdi. Böylece başka şirketler 4/1-a kapsamında sigortalı çalışanların Bağ-Kur primi ödemelerinin önüne geçilmiş oldu. Yalnız kanımızca aşağıdaki ifadelerde yer alan “TÜBİTAK’a beyan ettiği personel maliyeti, sigortalının prime esas kazancı ile ilgili SGK’ ya yazılı olarak yaptığı beyandaki tutar kadar olmalıdır” bölüm yanlış ifade edilmiştir. SGK’ya yazılı olarak yapılan beyandaki tutar ortalama maliyet kadar değil, hesaplanan Brüt Ücret kadar olmalıdır
Projede görev alan firma ortaklarının hizmet çakışmasına dair mevzuat hükümleri aşağıda belirtilmiştir;
- 5510 sayılı Kanuna göre, kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından; Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket (limited şirket) ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında (Bağkur) sigortalı sayılırlar.
- SGK’ nın 2011/36 sayılı genelgesinde; Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında (SSK) sigortalı olarak bildirilemeyeceklerinden bu durumdaki sigortalılar 1/3/2011 tarihinden önce olduğu gibi bu tarihten sonra da kendi işyerlerinde 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalı olamayacaklardır.
- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendine tabi sigortalılığın çakışması nedeniyle (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı esas alınanlar 1/3/2011 tarihinden sonra yazılı talepte bulunmak ve 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırına ilişkin hükümler saklı olmak kaydıyla, (b) bendi kapsamındaki çalışmasından dolayı talep tarihinden itibaren (b) bendi içinde prim ödeyebileceklerdir. Ancak, (a) ve (b) bendi için ödenecek primlerin toplamı prime esas kazancın üst sınırından fazla olamayacaktır.
Yukarıda belirtilen hükümler kapsamında; Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde çalışmakta iken, (b) bendi kapsamında da çalışılması durumunda sigortalının (b) bendi kapsamında çalışıldığı kurumda aldığı ücretten SGK primi ödemek zorunda olmadığı, sigortalı isteğe bağlı olarak (b) bendi için prim ödemek isterse yazılı talepte bulunmak ve 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırına ilişkin hükümler saklı olmak kaydıyla, (b) bendi kapsamındaki çalışmasından dolayı talep tarihinden itibaren (b) bendi içinde prim ödeyebileceği, ancak, (a) ve (b) bendi için ödenecek primlerin toplamının prime esas kazancın üst sınırından fazla olamayacağı, ücretten GV ve DV kesintisi yapılacağı sonucuna varılmıştır. Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılığının kesintiye uğraması durumunda (b) bendi kapsamında devam etmesi gerektiğinden Mali Rapora (a) bendine ilişkin SGK bildirgesinin eklenmesi gerekmektedir.
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olanlar;
- 1 Eylül 2012/28398 sayılı İşveren Uygulama Tebliğinde; Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olanların, aylık prim ve hizmet belgesi düzenlemeyecekleri, bu kapsamdaki sigortalıların aylık prime esas kazançlarını, beyanda bulunmak suretiyle bildirecekleri, bu sigortalıların aylık prime esas kazançlarının, Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak şartı ile kendileri tarafından beyan edilecek günlük kazancın otuz katı olduğu, sigortalının prime esas kazancı ile ilgili beyanının, Kurumun ilgili ünitesine yazılı olarak yapılacağı,
- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişi, aynı zamanda işveren ise, beyan edeceği aylık kazancının, çalıştırdığı sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin otuz katından az olamayacağı ancak tüzel kişiliğe haiz kuruluşların ortakları hakkında bu fıkra hükmünün uygulanmayacağı belirtilmiştir.
İlgili hükümler gözönünde bulundurulduğunda; sigortalının prime esas kazancı ile ilgili SGK’ya yazılı olarak yaptığı beyan tutarı üzerinden (82. nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak şartı ile) % 33,5 – % 39 oranlarında SGK primi kesildiğinden, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olup,TÜBİTAK destek programında yer alan sigortalıların TÜBİTAK’a beyan ettiği personel maliyeti, sigortalının prime esas kazancı ile ilgili SGK’ ya yazılı olarak yaptığı beyandaki tutar kadar olmalıdır ve SGK’ya bildirilen beyan Mali Rapora eklenmelidir.
Bilgilerinize,
TÜBİTAK – TEYDEB
Yukarıdaki düzenlemeler konunun bir kısmına çözüm getirmiş olsa da şirket ortağı girişimcilerin yüksek tutarlarda prim ödemesi hala büyük bir problemdi. Zira ödenen Bağ-Kur primleri hala destek kapsamı dışındaydı. Daha sonrasında bu çerçevede bir düzenleme 01/10.2013 tarihinde yapıldı. TÜBİTAK’ın girişimcilere gönderdiği mailden açıkça anlaşıldığı üzere girişimciler bundan böyle ödemek zorunda oldukları Bağ-Kur primlerini proje bütçelerinden karşılayabileceklerdir.
Değerli Girişimciler,
1512 Girişimcilik Aşamalı Destek Programı Uygulama Esaslarının 11. Maddesi, birinci fıkrası (h) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
“(h) Kuruluş ortaklarına ait sosyal yardımlaşma vakıf ödentileri.”
Bu değişiklikle kuruluş ortaklarına ait Bağ-Kur primleri desteklenmeyen giderlerden çıkartılmıştır. Bu değişiklik 01/10/2013 tarihinden itibaren geçerli olup bu tarihten sonra sunulacak olan Mali Raporların kapsadığı aylar için geçerlidir. Dolayısı ile 2013/2. Dönem ve sonraki dönemler için sunulacak olan kuruluş ortaklarının personel giderlerinde 4-B kapsamında (Bağ-Kur) ödenen primler de beyan edilebilecektir. Mali Raporda G011A formunda “SGK İşveren Payı” kolonunda ilgili gider sunulabilecektir. Ancak bütçelerde herhangi bir artış söz konusu olmayacaktır.
