6766 Sayılı Kanun ile Yapılan Düzenlemeler ile 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda kapsamlı değişikliklere gidilmiştir.
4691 SAYILI TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEME VE DEĞİŞİKLİKLER
4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nda yer alan bazı tanımlar değiştirilerek genişletilmiş ayrıca bazı yeni tanımlar eklenmiştir. Yapılan düzenlemelerle birlikte tasarım, tasarım faaliyeti, tasarım projesi, gibi zaten hali hazırda teknoloji geliştirme bölgelerinde uygulama alanı bulan bir çok faaliyet kanun kapsamına alınmıştır. Bu çerçevede bu konularda geliştirilen projeler ve bu projelerde çalışan personellere kanunda sağlanmış her türlü indirim istisna ve muafiyetten yararlanabilme hakkı tanınmıştır.
Bu çerçevede a, o ve p bentleri aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.
a) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını, ”
o) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,
p) Destek Personeli: AR-GE veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetler le doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli, ”
Ayrıca y ve z bentleri 4691 Sayılı Kanun’un 3. Maddesine eklenmiştir.
y) AR-GE Projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak ayni ve/veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve AR-GE faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde gerçekleştirilen ve araştırmacı ve/veya yazılımcı personel tarafından yürütülen projeyi,
z) Tasarım Faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer alanlarda katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümünü,
aa) Tasarım Projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak ayni veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve tasarım faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde tasarımcı tarafından yürütülen projeyi,
bb) Tasarım Personeli: Tasarım faaliyetlerinde doğrudan görevli tasarımcı ve teknisyenleri,
cc) Tasarımcı: Tasarım faaliyetleri kapsamındaki projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan, üniversitelerin; mühendislik, mimarlık veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun en az lisans derecesine sahip kişiler ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az lisansüstü eğitim derecesine sahip diğer kişileri,
Bu torba yasa ile birlikte 4691 sayılı Kanun’da temel bir çok düzenleme ve iyileştirmeye gidilmiş olup, Bölgelerde faaliyet gösteren firmaları yakından ilgilendiren bu gelişmeleri maddeler halinde aşağıda bulabilirsiniz.
A- Gümrük Vergisi Damga Vergisi ve Her Türlü Harçtan Muafiyet;
Bölgede faaliyet gösteren şirketlerin Kanun kapsamında yürüttükleri yazılım, AR-GE, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarında kullanılmak üzere ithal ettikleri eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan müstesna tutulmuştur.
B- Bölge Dışında Geçirilen Sürelerin %100’üne Kadar Muafiyet Hakkı
Bilindiği üzere Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde faaliyet gösteren firmaların uzun zamandan beri şikayet ettiği konuların başında doğası gereği bölge dışında çalışmayı gerektiren projelerde çalışan personellerin muafiyet durumuydu. Hemen hemen bütün teknokentlerde muafiyetlerden yararlanmak isteyen firma personellerinin kart okutması veya yüz okuma sistemlerine dahil olması gerekmektedir. Önceki düzenlemede Yönetici şirketin onayı ile %25’e kadar dışarda geçirilen süreler de yine muafiyet kapsamına alınmaktaydı. Ancak son yapılan düzenleme ile birlikte bu süreler %100’e çıkartılmıştır.
Bunun yanında bölgede yer alan işletmelerde en az bir yıl süreyle çalışan AR-GE ve tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için 1,5 yılı doktora yapanlar için ise 2 yılı geçmemek üzere Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı, gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilecektir.
Bu kapsamda teşvikten yararlanılması için Bölge yönetici şirketinin onayının alınması ve Bakanlığın bilgilendirilmesi zorunludur.
C-Melek Yatırımcılığın Özendirilmesine İlişkin Düzenlemeler
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyet gösteren firmalara yatırım yapan şirketlere yatırım yaptıkları tutarın bir kısmını kendi şirketlerinde gider yazabilme olanağı getirilmiştir. Bu çerçevede Teknokentlerde faaliyet gösteren firmalara ve projelerine yatırım yapan şirketlerin ödüllendirilmesi amaçlanmış olup, büyük firmalardan girişimci firmalara fon akışının sağlanması hedeflenmiştir. Uygulamanın detayları ise aşağıdaki gibidir.
- Bu uygulama 31.12.2023’e kadar uygulanacaktır.
- Bölgede faaliyette bulunan her firmaya değil ancak Bakanlıkça uygun görülen alanlarda gerçekleştirilen projelerin finansmanında sağlanan sermaye destekleri için uygulama söz konusu olacaktır
- Sağlanan sermaye destekleri, beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde onunu ve öz sermayenin yüzde yirmisini aşmamak üzere, indirim konusu yapılabilecek bu tutar yıllık olarak 500.000 Türk lirasını aşamayacaktır.
- Bu kapsamda sağlanan sermaye desteklerinin iki yıl içerisinde ilgili projenin finansmanında kullanılması gerekir.
D- Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Geliştirilen Ürünler İçin de Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi Alabilme Hakkı Getirildi.
- Öncelikle Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi’nin ne olduğunu hatırlayalım. Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca belirlenmiş bulunan alanlarda faaliyet gösteren firmalar tarafından geliştirilen her bir ürün için ayrı ayrı düzenlenen ve düzenlendiği malın piyasaya arz tarihinden itibaren beş yıl süreyle kullanılabilen iş bitirme belgesini ifade eder.
E- Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi;
- Proje/ Ürün Geliştirme bütçesi kadar iş bitirme olanağı sağlar.
- İhaleye konusu ürün eğer bu belgeye sahipse %15fiyat avantajı sağlar. Başka bir deyişle ihale konusu ürün Teknolojik Ürün Deneyim Belgesine sahipse, ihaleye katılan firmaların sunduğu en düşük fiyattan %15 daha pahalı olsa bile ihaleyi kazanmaya hak kazanır.
