Hizmet İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi ve Türk Lirası’na Geçirilmesi Zorunlu Mudur?
[Tek Cümlede Özet: Hizmet İhracat bedellerinin belli bir sürede yurda getirilmesi veya belli bir tutarının Merkez Bankası’na satılması zorunluluğu bulunmamakla birlikte Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası tarafından bu yönde bir çalışma yürütüldüğü bilinmektedir.]
Önceki yazılarımızda 15.000 USD’yi aşan ihracat bedellerinin 180 gün içinde yurda getirilerek, bankalardan İhracat Bedeli Kabul Belgesi alınması gerektiğini İhracat Bedeli Kabul Belgesi’ne bağlanan ihracat bedellerinin ise %40’ının satılması zorunlu olduğuna değinmiştik.
Hizmet ihracatı kapsamında değerlendirilen işlemlerde ihracat bedelinin tamamı İhracatçının serbest kullanımına bırakılmıştır. Dolayısı ile bu bedeller için İBKB düzenlenmesi ve TCMB’ye satış söz konusu değildir.
İhracat Genelgesi’nin İhracatçının serbest kullanımına bırakılan dövizler başlıklı 22. Maddesinde Hizmet ihracatı ihracat işlemlerinde bedellerin tamamının tasarrufu serbesttir ifadelerine yer verilmiştir.
Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı ile TCMB tarafından hizmet ihracatı kapsamında değerlendirilen işlemlerle ilgili olarak da ihracat bedellerinin yurda getirilmesine yönelik bir çalışma başlatıldığı bilinmektedir..
Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü tarafından Hizmet İhracatçıları Birliği Genel Sekreterliği’ne 17 Mayıs 2022 tarihli bir yazı gönderilmiş olup, hizmet ihracatçılarına benzer bir yükümlülük getirilmesinin olası sonuçları hakkında bilgi istenmiştir.
Uygulamanın hayata geçmesi durumunda son zamanlarda oldukça sayısı artmış olan hizmeti ihracatçılarının durumdan etkilenmemesi mümkün olmayacaktır.
Mevcut düzenlemede;
İhracat Genelgesinin Ek 1 İnci Maddesi İle Görünmeyen İşlemlere İlişkin 13 Ocak 2000 Tarih Ve 2000/Yb-4 Sayılı Genelgesi Kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına Yapılacak Döviz Satışına Dair Uygulama Talimatı’nın 4. Maddesi ise aşağıdaki gibidir;
“… Görünmeyen İşlemler Genelgesi kapsamında döviz kazandırıcı hizmet bedeli dövizin satılması halinde bu dövizin en az %40’ı bankaca Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve işlem tarihindeki işlem kuru üzerinden aynı gün Merkez Bankasına satılır. Satış işlemi esnasında satışa konu dövizin döviz kazandırıcı hizmetlerden elde edildiği ilgili hizmet faturaları veya bu faturaların adedinin çok fazla olması durumunda fatura dökümleri ile aracı bankaya belgelenir.”
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ile 91-32/5 sayılı Tebliğe ilişkin I-M sayılı Bankamız Genelgesinin “Görünmeyen İşlemlere İlişkin Hükümler” bölümünün uygulanmasına dair genelgesinde ise
“Türkiye’de yerleşik kişiler yaptıkları hizmetler karşılığında yurt dışında yerleşik kişilerden aldıkları dövizleri serbestçe tasarruf edebilirler.
Bu dövizler bankalara ve yetkili müesseselere serbestçe satılabileceği gibi bankalarda döviz üzerinden açılacak hesaplarda tutulabilir. Döviz kazandırıcı hizmetlerden/işlemlerden elde edilen dövizlerin bankalara satılması halinde, bu dövizlerin en az %40’ı bankaca Merkez Bankasına satılır. Söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından döviz satıcısına Türk parası olarak ödenir.”
İfadelerine yer verilmiştir.